Koroner Arter Bypass Greft ameliyatı olacak hastaların ameliyat öncesi dikkat etmeleri gerekenler anlatılsa da bir sigaradan bir şey olmaz düşüncesi yok mu?
Bir sigaradan bir şey olmaz diyen 60 yaşında emekli okul öncesi öğretmeni hastam ameliyatın verdiği stres, annesinin kalp hastası olması, 40 yıldır sigara kullanıyor olması onu koroner arterlerinin tıkanarak ameliyat olmasına zemin hazırladığının farkında olsa da sigaradan vazgeçemiyordu. Operasyon sonrası solunum cihazından ayrılma ve yara iyileşme sürecine olan olumsuz etkilerine rağmen maalesef sigara onun için olmazsa olmazdı.
Göğüs ağrısı ile hastaneye gelmiş ve çekilen koroner anjiyografi sonrası acil Koroner Arter Bypass Greft ameliyatı planlanmıştı. Kendisini iyi hissettiği için ertelediği operasyonun acil bir şekilde gündeme gelmesinden duyduğu endişe ve korku yüz ifadesinden anlaşılıyordu.
Çok geçmeden hastamızın yanına giderek ameliyat sonrası yoğun bakım takip sürecinde yanında olacağımı ve bu sürede erken mobilizasyon, pozisyonlamanın yanı sıra, postoperatif bakımın ana bileşeni olarak çeşitli solunum egzersizleri uygulatacağımızı anlattım. Olası akciğer büzüşmesini /atelektaziyi azaltmak ve ameliyat sonrası erken dönemde akciğer fonksiyonlarını iyileştirmek için çeşitli derin nefes alma ve öksürme egzersizlerinin önemimi vurguladım.
Üç saatlik ameliyat sonrası Kalp Damar Cerrahisi Yoğun Bakım Ünitesine transfer ettiğimiz hastamız, yaklaşık 5 saat sonra anestezi etkisinin azalmaya ve spontan solunumun başlamasıyla hekim istemiyle solunum cihazından ayrıldı. Gözlerini açtığında beni yanında bulmasından duyduğu memnuniyeti ve güveni anlatırcasına elimi sıkarak gülümsemeye çalıştı, ‘‘odama çıkabilir miyim?’ dedi. Bir an önce odasına çıkarsa ameliyat sonrası gelişme olasılığı bulunan her türlü komplikasyondan kurtulacağı gibi bir düşünce içerisindeydi. İlerleyen saatlerde solunum egzersizini yaparken canının çok yandığını, drenleri çekildikten sonra ancak odasına çıktığında öksürebileceğini söyleyip öksürmeyi red dediyordu. Postop birinci günde hekim değerlendirmesinden sonra hastamızı servisteki odasına teslim ettik. İkinci gününde drenleri çekildiği halde solunum egzersizi ve mobilizasyon konusunda bizimle işbirliği yapmak istemeyen hastamıza kontrol amaçlı akciğer grafisi çekildi. Atelektazi gelişmişti ve yoğun bakımda basınçlı maske ile solunumunun desteklenmesi gerekiyordu. İlk saatlerde basınçlı maskeden rahatsızlık duyup maskeyi çıkarmaya çalıştıysa da maskesiz rahat soluk alamadığını hissettiğinde artık bizimle işbirliği yapması gerektiğini anlatırcasına elimi tuttu. Ameliyat sonrası dördüncü günde hastamızı tekrar odasına transfer edebilme memnuniyetiyle bu kez solunum egzersizlerini gerektiği kadar yapması sözünü almıştım. Ziyaretine gittiğim bir gün “Allah sizden razı olsun! 40 yıldır içtiğim sigara sizin desteğiniz ve eğitiminiz olmasa beni öldürebilirdi. Şimdi hem sağlığıma kavuştum hem de 40 yıldır vazgeçemediğim kötü alışkanlığımı sigarayı bıraktım” derken yaşadığı mutluluk bana da geçmişti.
Bence hasta eğitimi her hemşirenin işinin önemli bir parçasıdır. Eğitim, hastalara sağlık durumlarını iyileştirmeleri için güç verir. Ancak hastalar bakımlarına dâhil olduklarında, olumlu sonuç alma şanslarını artırabilecek davranışlar gösterme olasılığı artıyor.
Eğitimin asıl büyük amacı, bilgilenmek değil, eyleme geçmektir. Herbert Spencer
Hazırlayan: Fatma Çiçek
Bursa Acıbadem Hastanesi
KVCYBÜ Sorumlu Hemşiresi